Eski zamanların arkasına notların düşüldüğü fotoğraf
albümleri ve o her mahalle de bulunan fotoğrafçıların vitrinlerinin yerini
artık sosyal medya aldı. Ebeveynler, sonsuz değer verdikleri ve gurur
duydukları çocuklarının her halini saniyeler içerisinde facebook, instagram,
twitter gibi sosyal medya araçları kanalıyla 1000’lerce kişinin görüsüne
sunarak çocuklarının tüm özelini farkında olmadan kamuya açabiliyorlar.
Ebeveynler, çocuklarının çıplak, mutlu, ağlak gibi hallerini kendi hislerini
çevreleriyle paylaşmak saiki ile paylaşımlarda bulunuyor olsalar da durum pek
de o kadar masum değil.
Sosyal medya da ve internette özel bilgilerini ve
gittikleri mekanları kontrolsüz şekilde paylaşan ebeveynler başta çocuk
istismarı olmak üzere konusu suç teşkil eden birçok olaya habersizce zemin
hazırlayabiliyorlar.
Hatta bazı ebeveynler çocuklarını takipçi kazanmak yada
maddi menfaat elde etmek amacıyla reklam içerikli yayınlarda kullanarak bu
durumun dozunu iyice artırıyor. Fakat bu durum özellikle iki açıdan büyük sakıncalar
içeriyor:
İlki şu, çocuklar büyüdüklerinde ( 18 yaşını doldurduktan
sonra) ailelerinin kendilerinin rızası olmadan paylaştıkları fotoğraflara
nedeniyle ailelerine karşı Kişisel Verilen Korunması hükümleri ile Özel Hayatın
Gizliliğini ihlalden ötürü dava açabiliyorlar. Eğer anne babaların sosyal
medyadaki paylaşımları velayet hakkının ve çocuk üzerindeki nüfuzun kötüye
kullanılması mahiyetinde ise bu davayı kazanabiliyorlar. Paylaşımın kötüye
kullanılmasının anlamı ise şudur : paylaşımın çocuğun fiziksel, psikolojik ve
cinsel gelişimi bakımından istismar teşkil etmesi durumunda paylaşım kötüye
kullanılmıştır.
Nitekim, Çocuk Hakları Sözleşmedi Md. 16 ‘’…. Hiçbir
çocuğun özel yaşantısına, aile konut ve iletişimine keyfi ya da haksız bir
biçimde müdahale yapılamayacağı gibi onur ve itibarına da saldırılamaz.
Çocuğun bu tür müdahale ve saldırılara karşı yasa
tarafından korunma hakkı vardır…’’ ifadesi ile durumu kanun maddesine
bağlamıştır.
Çocuğun onur ve itibarı, kişisel mahremiyeti yönünden
korunma hakkı, 3. Kişilere karşı bir güvence sağlamakla birlikte, velayet
hakkını kullanan ebeveynlere de büyük bir sorumluluk yüklemektedir. Kendi
mahremiyetinize gösterdiğiniz özeni çocuklarınız adına da göstermek
zorundasınız.
Ebeveynler ise bu iddialara karşı şu yanıtı veriyorlar;
Ama benim sosyal medya hesabım gizli, yalnızca takip ettiğim insanlar görüyor….
Öncelikle, Hayır. Sadece takip ettiğin insanlar görmüyor, sen öyle sanıyorsun.
İnstagram, Facebook gibi sitelerde ‘’ keşfet ‘’ denilen ana sayfa da senin
takip ettiklerini takip edenlere paylaşım yaptığın fotoğraf düşüyor, sonra onun
takip ettikleri, takip ettiklerinin ettikleri …. Derken bir anda paylaşım
kamuya açık hale geliyor.
Hatta facebook bu konuda uzun bir süredir bir çalışma
yürütüyor. Çalışma şu şekilde : ebeveynler, çocuklarının kişilik haklarını
ihlal eder nitelikteki bir paylaşımını yüklediklerinde, sistem uyarı vererek ‘’
Bu paylaşımı yapmak istediğine emin misin?’’ sorusunu soracak.
Bir süre önce sosyal medya da çocuklarının çıplak fotoğraflarını
paylaşan bazı kullanıcılar içeriği kaldırmaya da zorlanmıştı. Bu çalışma durumu
daha da ileri götürüp kontrol altına almaya çalışıyor.
Türkiye’de henüz bahsettiğimiz türden bir dava olmadı
ancak ABD, Fransa gibi eyaletlerde bu davanın sayısı günden güne artan bir
özellik kazandı bile. Avusturya’da bir genç kız kendisinin tuvalette, çıplak
uzanırken gibi hallerini sosyal medya da paylaşan ailesine ‘’ hayatının her
aşamasının sosyal medya da paylaşılması ve kamuya açılması’’ gerekçeleri ile
dava açtı ve davayı kazanarak ailesini tazminata mahkum etti.
Bu konunun ikinci ve bence çok çok daha büyük bir
sakıncası var ki oda şudur ; ebeveynlerin paylaşımları pedofili ve seri
katillere zemin hazırlayabilir ! Medyaya yansıyan çocuk istismarı, çocuk
kaçırması, çocuk katli gibi haberlerle yüreğimiz kavruluyor değil mi? Ahlar
ediyoruz, cezasını en üst sınırdan çeksin istiyoruz…. Yahu, cezasını çeksin
çekmesine de böyle bir mağduriyet yaşandıktan sonra fail ceza alsa senin acının
ne kadarı dinecek ? Ondan sonra da şu isyan başlıyor, Türkiye’de cezalar
yetersiz, Türkiye’De adalet yok…. Hayır, efendim. Türkiye’De cezalar çok ağır,
adalet de var ancak bizler kontrolsüz yaşıyoruz.
Pedofilik kişileri (Çocuk tacizcilerini) veya seri
katilleri dışarıdan baktığınız da anlamanız mümkün mü ? Asla… Öyle ki, bazen bu
kişiler bu kişiler hiç ummadığınız insanlar arasından çocuğun amcası, öğretmeni
gibi yakın çevrenizden dahi çıkabiliyor. Öyle ya bu kişiler psikolojik anlamda
rahatsız ve bu da hayatın bir gerçeği…
Ebeveynlerin sosyal medya da gururla paylaştıkları
çocuklarına ait fotoğraflar kötüniyetli kişilere malzeme vererek, bu kişileri
farkında olmadan tahrik edebiliyor, çocukların ev adresi, okul adları gibi
bilgilere kolaylıkla erişmesine sebep olabiliyorsunuz. Çocuklarınızı sosyal
medya da savunmasız bırakmayın. Çocuklarınızın her halini sosyal medya da
paylaşmayın. Sonra ah’lanıpvah’lanmasının faydası yok, önlem alın.